 |
Από τις συγκλονιστικότερες στιγμές της δεκαετίας του 2000 το χτύπημα από τρομοκράτες του World Trade Center - εικονικό σύμβολο του δυτικού καπιταλισμού. |
Oι δεκαετίες έχουν σημασία, από τη στιγμή που καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο αναπολούμε το παρελθόν. Πέραν των διαφόρων «κλισέ» που τις χαρακτηρίζουν -η ταραχώδης δεκαετία του '20, η χρυσή δεκαετία του '60 κ.λπ.- αξίζει τον κόπο να αναλογισθεί κανείς τι αποκόμισε ο κόσμος από τη δεκαετία που μόλις φεύγει.
Και ίσως η δεκαετία του 2000 να μετράει λίγο περισσότερο από κάποιες άλλες, ιστορικές δεκαετίες, καθώς οι κίνδυνοι που εμφανίσθηκαν στη διάρκεια των προηγούμενων δέκα ετών -και ειδικότερα τα ισλαμιστικά τρομοκρατικά χτυπήματα, η χρηματοοικονομική αστάθεια που τάραξε τη Δύση, αλλά και ο φόβος για ανεπανόρθωτες κλιματικές αλλαγές- θα διαρκέσουν πέραν του 2009.
Είναι αδύνατον να κάνει κανείς ανασκόπηση της δεκαετίας χωρίς να εστιάσει σε δύο συγκλονιστικές στιγμές, που απέχουν μόλις 17 λεπτά μεταξύ τους, όταν οι ουρανοξύστες του World Trade Center -εικονικά σύμβολα του δυτικού καπιταλισμού- χτυπήθηκαν από τα δύο
Boeing 747 που είχαν καταλάβει ισλαμιστές τρομοκράτες.
Εν τω μεταξύ, στη διάρκεια της δεκαετίας που φεύγει, η Κίνα αναδείχθηκε σε παγκόσμια υπερδύναμη που θα μπορούσε κάποια ημέρα να ανταγωνισθεί την «ηγεμονία» των ΗΠΑ.
Η υιοθέτηση ενός μοντέλου ελεύθερης οικονομίας, σε συνδυασμό με πολύ χαμηλή ισοτιμία, η συγκεντρωτική εξουσία που σε κάποιες περιπτώσεις αγνοεί τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και η απεριόριστη προσφορά εργατικών χεριών, συνέβαλαν στο να αποκτήσει η Κίνα ανταγωνιστικό προβάδισμα.
Η δεκαετία που πέρασε ήταν ιδιαίτερα δύσκολη και ταραχώδης για τις αγορές, που κλήθηκαν να απορροφήσουν το τέλος της τεχνολογικής φούσκας, τον αντίκτυπο από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ και τις επακόλουθες στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν και Ιράκ.
Οι αγορές ανέκαμψαν και επικράτησε κλίμα υπερβολικής ευφορίας, λόγω των υψηλών τιμών στέγης και τα εταιρικά αποτελέσματα-ρεκόρ.
Στη συνέχεια όμως δέχθηκαν το επόμενο σοκ, της πιστωτικής κρίσης, με τους δείκτες ανά τον κόσμο να «κατρακυλούν», τροφοδοτώντας φόβους για μια δεύτερη Μεγάλη Ύφεση. Η δεκαετία του 2000 ολοκληρώθηκε με την ελπίδα ότι η παγκόσμια οικονομία έχει εισέλθει σε τροχιά ανάκαμψης.
Αυτή η δεκαετία σημαδεύθηκε και από αρκετές φυσικές καταστροφές και, πέραν αυτών, ο κόσμος βρέθηκε αντιμέτωπος με επιδημίες που παρ' ολίγον να εξελιχθούν σε πανδημίες, φέρνοντας στο νου τις μνήμες από το ξέσπασμα της ισπανικής γρίπης, το 1918, που είχε σκοτώσει τόσους ανθρώπους όσες ζωές είχαν χαθεί στη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Η νόσος των τρελών αγελάδων, η γρίπη των πτηνών, και -πιο πρόσφατα- η νέα γρίπη, που άρχισε στο Μεξικό τον Απρίλιο του 2009 και μπορεί να μην ήταν τόσο θανατηφόρα όσο η ισπανική γρίπη, αλλά εξαπλώθηκε ραγδαία σχεδόν σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Την 1η Ιανουαρίου του 2002, το ευρώ
[EUR=X] 
αντικατέστησε τα εθνικά νομίσματα σε δώδεκα από τις τότε 17 χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και την 1η Μαΐου 2004, η «οικογένεια» της Ε.Ε. απέκτησε δέκα νέες χώρες-μέλη και με Βουλγαρία και Ρουμανία να εντάσσονται το 2007.
Στις 3 Νοεμβρίου 2009, η Δημοκρατία της Τσεχίας επικύρωσε τη Συνθήκη της Λισαβόνας και ένα μήνα αργότερα, ο Χέρμαν φαν Ρόμπει διορίσθηκε πρόεδρος.
Το 2008 σημαδεύθηκε και από την εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα στη θέση του προέδρου των ΗΠΑ.
Το τέλος της δεκαετίας όμως σημαδεύθηκε από τη χρηματοοικονομική κρίση και από τη συνεπακόλουθη κατάρρευση της επενδυτικής εμπιστοσύνης που έπληξε όλες τις οικονομίες της Δύσης στο δεύτερο εξάμηνο του 2007.
Το Σεπτέμβριο του 2007, η βρετανική κυβέρνηση χρειάσθηκε να σπεύσει σε διάσωση της Northern Rock, την οποία ακολούθησαν αρκετές ακόμη βρετανικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης και της Royal Bank of Scotland.
Στις ΗΠΑ, οι «κολοσσοί» ενυπόθηκων δανείων Fannie Mae και Freddie Mac χρειάσθηκε να εθνικοποιηθούν στις 7 Σεπτεμβρίου 2008, ενώ εννέα ημέρες αργότερα η
Lehman Brothers χρεοκόπησε. Το τραπεζικό σύστημα απέφυγε την ολοκληρωτική κατάρρευση χάρη στα μαζικά μέτρα κρατικών παρεμβάσεων.
Αυτή η δεκαετία φεύγει και παραχωρεί τη θέση της στην επόμενη. Θα είναι καλύτερη; Κανείς δεν ξέρει τι μας επιφυλάσσει το μέλλον.